Sayfalar

Çarşamba, Şubat 18, 2009

Osmanlıca Blog Dersleri II

Tam iki sene önce "Osmanlıca Dersler" vaadinde bulunup ikinci bölümü bile yazmamış olmanın mahcubeyetiyle... :)

Osmanlıca kelimeler Arapça'da olduğu gibi harekelerle okunur. Fakat elbette herhangi bir Osmanlıca metne bu harekeler konulmaz. Dolayısıyla Osmanlıca bir yazıyı gören kişinin ilk tepkisi: "bu hangi dil" veya "bunu okumak zordur" yorumu olur. Oysa Türkçeyi ve Arap alfabesini bilen herkes Osmanlıcayı rahatlıkla okuyabilir.
Harekelerin dışında da ünlü sesi veren bazı harfler vardır. Bunlar "harf-i med" olarak da bilinen elif, vav ve ye harfleridir.
Elif harfi kelimede bulunduğu yere göre e veya a sesi verir.
Eğer kelimenin önündeyse ve üzerinde med işareti yoksa "e" sesi verir. Med işareti varsa "a" sesi verir.
Misal:

ال
---> el
آل
---> al

Eğer kelimenin ortasında veya sonundaysa "a" sesi verir.
misal:

بابا
---> baba
آنا
---> ana
آرا
---> ara

Ye harfi, kelimede bulunduğu yere göre "ı, i" sesi verir.
misal:

بيتمك ---> bitmek
کيشی ---> kişi
قيريق ---> kırık

İstisna:
Ye'nin "i" sesi vermesiyle ilgili bir istisna var. Bu da Arapça kelimelerde karşımıza çıkmakta. Yani bir arapça kaidesi. Bazı Arapça kelimelerin sonunda ye harfi "â" olarak okunur. Buna "elif-i maksûre" denir. Bu gibi kelimeler de okundukça kolaylıkla farkedilir. Zaten Türkçemizde yer almışlardır.
misal:

مصطفی ---> Mustafa
عيسی ---> İsa
فتوی ---> fetva
معنی ---> ma'nâ

Vav harfi, kelimede bulunduğu yere göre "u, ü, o, ö" sesi verir.
misal:

دوزکون ---> düzgün
قولاق ---> kulak
يول ---> yol
کوز ---> göz


3 yorum:

Adsız dedi ki...

mihman hanim
blogunuzu google aramasiyla buldum. osmanlicaya merakim var ancak dogru durust bir seyler bulamadim. onceki dersinize de baktim. bence siz bu isi birakmayin. daha fazla yazin bu konuda.

Mihman dedi ki...

ah şu yoğunluk (aslında tembellik)

inşallah :)

Adsız dedi ki...

yusuf bey ben de nacizane bir şeyler biliyorum osmanlıcayla alakalı. arzu ederseniz bendeniz yardımcı olabilirim. İnternet üzerinden ders verebilirim zat-ı şahanelerinize.