Osmanlıca Blog Dersleri II

Tam iki sene önce "Osmanlıca Dersler" vaadinde bulunup ikinci bölümü bile yazmamış olmanın mahcubeyetiyle... :)

Osmanlıca kelimeler Arapça'da olduğu gibi harekelerle okunur. Fakat elbette herhangi bir Osmanlıca metne bu harekeler konulmaz. Dolayısıyla Osmanlıca bir yazıyı gören kişinin ilk tepkisi: "bu hangi dil" veya "bunu okumak zordur" yorumu olur. Oysa Türkçeyi ve Arap alfabesini bilen herkes Osmanlıcayı rahatlıkla okuyabilir.
Harekelerin dışında da ünlü sesi veren bazı harfler vardır. Bunlar "harf-i med" olarak da bilinen elif, vav ve ye harfleridir.
Elif harfi kelimede bulunduğu yere göre e veya a sesi verir.
Eğer kelimenin önündeyse ve üzerinde med işareti yoksa "e" sesi verir. Med işareti varsa "a" sesi verir.
Misal:

ال ---> el
آل ---> al

Eğer kelimenin ortasında veya sonundaysa "a" sesi verir.
misal:

بابا ---> baba
آنا ---> ana
آرا ---> ara

Ye harfi, kelimede bulunduğu yere göre "ı, i" sesi verir.
misal:

بيتمك ---> bitmek
کيشی ---> kişi
قيريق ---> kırık

İstisna:
Ye'nin "i" sesi vermesiyle ilgili bir istisna var. Bu da Arapça kelimelerde karşımıza çıkmakta. Yani bir arapça kaidesi. Bazı Arapça kelimelerin sonunda ye harfi "â" olarak okunur. Buna "elif-i maksûre" denir. Bu gibi kelimeler de okundukça kolaylıkla farkedilir. Zaten Türkçemizde yer almışlardır.
misal:

مصطفی ---> Mustafa
عيسی ---> İsa
فتوی ---> fetva
معنی ---> ma'nâ

Vav harfi, kelimede bulunduğu yere göre "u, ü, o, ö" sesi verir.
misal:

دوزکون ---> düzgün
قولاق ---> kulak
يول ---> yol
کوز ---> göz